Co to jest separacja i czym różni się od rozwodu?

W obliczu rozkładu pożycia małżeńskiego, kobieta i mężczyzna stoją przed poważną decyzją: separacja czy rozwód? Jeśli zdecydują się na separację, to jak długo powinna ona trwać? Ile kosztuje pozew o separację, gdzie go złożyć i jak wygląda rozprawa? Co w przypadku, gdy w małżeństwie obecne są małoletnie dzieci? Na te i inne pytania związane z separacją i jej konsekwencjami odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury!

Wiele małżeństw, myśląc o rozstaniu, rozważa od razu rozwód. Od czego zacząć procedurę, by mieć pewność, że to dobra decyzja? Od separacji. Do niej zresztą przed udzieleniem rozwodu z reguły zachęca sąd. Pozostawanie w separacji pozwala małżonkom nabrać dystansu do spraw, które wcześniej ich poróżniły i spojrzeć na nie z innej perspektywy – bez nerwów i wzajemnych oskarżeń. W wielu przypadkach okazuje się, że rozłąka ułatwia decyzję o dalszej walce o małżeństwo i staje się „nowym początkiem” dla wielu par. Zanim więc małżonkowie zdecydują się na ostateczne rozstanie, warto rozważyć odpowiedź na pytanie: „separacja czy rozwód”?

Rozwód a separacja – kiedy warto zdecydować się na drugą opcję?

Co to jest separacja i dlaczego to właśnie od niej warto rozpocząć rozmowy dotyczące rozstania?

Największą różnicą pomiędzy rozwodem a separacją są konsekwencje prawne, jakie zachodzą po ich ustanowieniu. Zasadniczo rozwód oznacza, że zarówno kobieta, jak i mężczyzna mogą wstąpić w nowy związek małżeński, a obowiązki wynikające z poprzedniego małżeństwa – takie jak wzajemna opieka i wsparcie – nie spoczywają już na ich barkach (inaczej sytuacja wygląda, jeśli rozwód orzekany jest dla pary z małoletnimi dziećmi – wówczas oboje rodziców nadal musi sprawować opiekę nad dzieckiem). Dodatkowo między małżonkami ustaje wspólnota majątkowa.

W przypadku separacji również ustaje wspólnota majątkowa, jednak prawa i obowiązki względem drugiego małżonka nadal są zachowane – kobieta i mężczyzna muszą sobie pomagać i wspierać się, zwłaszcza, jeśli jedno z nich znajduje się w trudnej sytuacji finansowej. Ponadto uzyskanie separacji w sądzie jest łatwiejsze niż uzyskanie rozwodu (przy czym nie można jej uzyskać, gdy decyzja o niej będzie przeciwdziałać zasadom współżycia społecznego – np. jeden z małżonków jest ciężko chory – lub jeśli z powodu decyzji o separacji ucierpi dobro małoletnich dzieci).

Dlaczego na pytanie: „od czego zacząć rozwód?” wiele osób odpowie: „od separacji”? Dzieje się tak, ponieważ stan rozłąki może skutecznie unaocznić, w jaki sposób będzie wyglądało życie małżonków po rozwodzie. Na separację warto się zdecydować, jeśli…

• Małżonkowie widzą szansę na powrót do siebie i są skłonni przejść terapię małżeńską lub podjąć inne działania w celu odbudowy związku – separacja to doskonały czas na tego typu przedsięwzięcia.
• Ktoś chce przekonać się, jak będzie wyglądało jego życie bez małżonka – na pytanie o to, co to jest separacja, wiele osób odpowiada, że jest to „symulacja rozwodu”. Jak już wcześniej zostało to wspomniane, separacja pozwala nabrać dystansu do całej sprawy i odetchnąć nieco od kłótni i różnic między małżonkami, doprowadzających ich do myśli o rozstaniu.
• Separacja może stać się kompromisem dla osób, których małżonek bądź małżonka nie chcą zgodzić się na rozwód (ponieważ do orzeczenia rozwodu potrzebna jest zgoda obu osób, a do orzeczenia separacji – tylko jednej).
• Separacja jest również wyjściem w sytuacji, w której sąd nie wyraził zgody na rozwód (do orzeczenia separacji potrzebny jest bowiem stały rozkład pożycia małżeńskiego, a do orzeczenia rozwodu – stały i zupełny rozkład pożycia, czyli niedający szans na pogodzenie się małżonków).

Separacja – ile kosztuje i ile trwa?

Ile trzeba zapłacić za separację?

Koszt separacji zależy od wielu czynników. Jeśli małżonkowie zgodnie składają do sądu wniosek o separację, opłata urzędowa wynosi 100 złotych. Jeśli jednak pozew o separację (i alimenty bądź inne roszczenia) składa tylko jedno z małżonków, a następnie do rozstrzygnięcia pozwu konieczne jest przeprowadzenie rozprawy, wówczas jest to koszt 600 złotych (kwotę uiszcza osoba składająca pozew). Do tego dochodzą koszty adwokata, który zarówno doradza swojemu klientowi, jak i reprezentuje go w sądzie i pomaga sporządzić pozew. W tym przypadku cena będzie uzależniona od stawek danej kancelarii adwokackiej. Skorzystanie z profesjonalnej pomocy przy składaniu pozwu jest wskazane – zwłaszcza, jeśli w kwestii separacji kobieta lub mężczyzna spotykają się z oparami bądź sprzeciwem drugiego małżonka.

Wiele osób zastanawia się, ile trwa separacja sądowa. Obecnie to, ile trwa separacja nie zależy od sądu – nie określa on w orzeczeniu czasu trwania rozłąki, nie są do tego zobowiązani również małżonkowie. Nie istnieje również okres, po którym „automatycznie” separacja kończy się rozwodem. Aby zakończyć czas separacji, należy złożyć wniosek o jej zakończenie (wspólnie) lub podjąć ostateczną decyzję o złożenie pozwu o rozwód.